Қала басшылығы мегаполистің табиғи келбетін сақтауды, жасыл аймақтарды көбейтуді және тарихи-мәдени нысандарды қалпына келтіруді басты мақсаттардың бірі ретінде қойған болатын. Бүгінде бұл бастаманың игілігі байқала бастады. Қошқар ата – Шымкенттің тарихымен біте қайнасқан, ғасырлар бойы қаланың тіршілік арнасы болып келген ерекше табиғи өзен. Сол себепті оны жаңғырту тек инженерлік жұмыс емес, қала экологиясын жақсартудың, тұрғындар үшін жаңа демалыс аймағын қалыптастырудың және ұлттық мұраны сақтаудың маңызды бөлігі саналады.
Жобаның аясында өзеннің 3,535 шақырымдық аумағы кезең-кезеңімен қайта жасақталуда. Арна толықтай тазартылып, табиғи су ағымын реттеу жұмыстары жүргізілуде. Өзен табаны қоқыстан арылып, жағалау бекітіліп, судың арнасын шайып кету қаупін азайтуға бағытталған кешенді шаралар қолға алынған. Барлық жұмыстар табиғи ортаға барынша зиян келтірмей, өзеннің табиғи келбетін сақтай отырып атқарылуда.
Абаттандыру тек экологиялық шаралармен ғана шектелмейді. Қошқар ата өзенінің жағалауы заманауи қалалық кеңістікке айналуы үшін жаяу жүргіншілерге арналған жолдар салынып, тұрғындардың қауіпсіз және жайлы жүруіне жағдай жасалуда. Сонымен қатар демалыс аймағы толыққанды инфрақұрылыммен қамтамасыз етіледі: 139 орындық орнату, 360 энергия үнемдейтін шам қою жоспарланған. Бұл шамдар өзен бойын түн мезгілінде жарықтандырып, қаланың эстетикалық келбетін жақсартып қана қоймай, қауіпсіздікті де күшейтеді. Қалалық жайлы ортаны дамыту басқармасы басшысының орынбасары Мұрат Әбдірахманов жобаның бүгінгі нәтижелері жайлы атап өтті.
«Биыл Жангелдин көшесінен басталатын 3,5 шақырымдық аумақта жағалауды нығайту жұмыстары жүргізілді. Табиғи тастан жасалған бекітулер өзеннің табиғи қалпына зиян келтірмей салынды. Сонымен қатар тұрғындар үшін жаяу жүргіншілер жолы мен қажетті инфрақұрылым элементтері толықтай қарастырылды», – деді ол.
Өзеннің екі жағын байланыстыратын 8 жаяу жүргінші көпірінің құрылысы да жобаның маңызды бөлігі болып отыр. Қазір көпірлердің үшеуі салынып бітіп, халықтың игілігіне берілді. Өзен бойына 70 шам орнатылған, бұл өзен жағалауындағы инфрақұрылымдық өзгерістердің қарқын алып келе жатқанын көрсетеді. Басқарма мамандарының айтуынша, жобаның тағы бір маңызды мақсаты – жауын-шашын маусымында өзен суының көтерілуіне байланысты туындайтын су тасқыны қаупін азайту. Арнаны реттеу, жағалауды бекіту арқылы бұл тәуекел барынша төмендейді.
Жоба толық аяқталғаннан кейін Қошқар ата өзені шымкенттіктер мен қала қонақтары үшін сүйікті серуен және демалыс орнына айналмақ. Сарапшылардың пікірінше, жаңғыртылған өзен қаланың туристік тартымдылығын арттырып, экологияға оң ықпал ететін жаңа жасыл белдеу қалыптастырады. Қаланың заманауи келбеті табиғатпен үйлесімді түрде жаңаша реңк алады.
Назгүл НАЗАРБЕК,
Шымкент қаласы