Жиында басқа адамның мүлкін жымқыру, психоактивті заттарды тұтыну және жол-көлік оқиғаларын болдырмауға бағытталған шаралар мен олардың жүзеге асу барысы талқыланды. Сондай-ақ алдағы жылға арналған жұмыс жоспары мақұлданды.
Облыстық Полиция департаменті бастығының орынбасары Арман Тіленшин өңірде өзгенің мүлкін ұрлау әлі де кең таралған құқықбұзушылықтың бірі екенін атап өтті. Оның айтуынша, 2024-2026 жылдарға арналған ұрлыққа қарсы іс-қимыл бағдарламасының нәтижесінде, биылғы он айда аталған қылмыс түрі 23 пайызға төмендеген. Жыл басынан бері 181 мал ұрлығы тіркелген. Бұл былтырғымен салыстырғанда 9 пайызға аз көрсеткіш.
Қанат Болатұлы осы бағыттағы жұмысты күшейту үшін әкімдік, мал иелері және табын жетекшілері арасында үшжақты келісімшарттарды енгізудің маңыздылығын атап өтіп, малды уақытша сақтайтын қора-жайлардың санын арттыру қажеттігіне тоқталды.
Психоактивті заттардың әсерінен туындайтын мінез-құлық бұзылыстары мәселесі бойынша облыстық Денсаулық сақтау басқармасының басшысы Ержан Сүлейменов те баяндама жасады. Оның мәліметінше, 2024 жылдың 10 айының қорытындысы бойынша, диспансерлік есепте 2 993 адам тіркелген. Биыл бұл көрсеткіштің өсімі байқалады. Тіркелгендердің 30,2 пайызы каннабиоидтарды, 42,9 пайызы аралас есірткілерді, 20,9 пайызы опиоидтарды, ал 5,9 пайызы синтетикалық стимуляторларды қолданған. Соңғы бес жылда опиоидқа тәуелділер саны 1,5 есеге азайғанымен, аралас есірткі тұтынушылар 14,5 пайызға, синтетикалық стимуляторларды пайдаланушылар тіпті екі есеге көбейіп отырғаны алаңдатады. Сонымен қатар 2023 жылдан бері жастар арасында медициналық мақсатта қолданылатын азот тотығын тұтыну үрдісінің белең алуы да ерекше қауіп тудырып отыр.
Жиын барысында синтетикалық стимуляторларға тәуелділік артып келе жатқаны атап өтіліп, оларды дер кезінде анықтауға мүмкіндік беретін арнайы құрылғылардың санын арттыру жөнінде ұсыныс әзірленіп, оны Денсаулық сақтау министрлігіне жолдау қажеттігі айтылды. Осындай деректер құқық қорғау және медициналық органдардың бірлескен жұмысының өзектілігін айқын көрсетті.
Комиссия отырысында өңірдегі жол-көлік оқиғаларының ахуалы да жан-жақты талқыланды. Арман Тіленшиннің мәліметінше, биыл жол-көлік оқиғаларының жалпы саны 22 пайызға артқан. Қаза тапқандар 2,7 пайызға көбейсе, жарақат алғандардың саны 33,5 пайызға өскен. Мұндай өсімнің негізгі себептері ретінде автокөлік санының жыл сайын ұлғаюы, жол-көлік оқиғаларын тіркеу тәртібінің өзгеруі, жүргізушілердің жол ережелерін жиі және өрескел бұзуы, жолдардың сапасы мен тиісті белгілердің жетіспеушілігі атап өтілді.
Талқылау барысында республикалық маңызы бар автожолдардың бойында халық көп жүретін учаскелерде жылдамдық шегін төмендету, жүргізуші куәлігін беру талаптарын күшейту, сондай-ақ көліктердің техникалық жарамдылығын тексеру тәртібін қатаңдату қажет екені айтылды. Сонымен қатар қыс мезгіліндегі көктайғаққа қарсы қолданылатын материалдардың алдын ала жеткілікті көлемде дайындалуы да маңызды екені назарға алынды.
Отырыс барысында облыс әкімі аппаратының құқық қорғау органдарымен жұмыс бөлімінің басшысы Сағынай Мұсағитов та баяндама жасап, жыл басынан бері өңірдегі жалпы қылмыс деңгейі былтырмен салыстырғанда 16,1 пайызға төмендегенін жеткізді. Атап айтқанда, аса ауыр қылмыстар 57 пайызға, орта дәрежедегі қылмыстар 10,9 пайызға, ал жеңіл қылмыс түрлері 16 пайызға азайған. Бұл – құқық қорғау органдарының жүйелі жұмысының нәтижесі.
Облыстық қоғамдық кеңестің төрағасы Қазыбек Дәуітәлиев өз сөзінде қайталанатын қылмыстардың алдын алу үшін пробация қызметімен қатар, түрмеден босап шыққан азаматтарды қоғамға бейімдеуге бағытталған әлеуметтік оңалту орталықтарын ашу қажеттігін ұсынды. Оның пікірінше, мұндай орталықтар әлеуметтік қолдау көрсетіп қана қоймай, қайта құқықбұзушылыққа жол бермеудің тиімді құралы болмақ.
Сонымен қатар жиында Алматы облысына тән бірқатар құқықтық мәселелер де назардан тыс қалған жоқ. Соңғы жылдары өңірде интернет алаяқтығы, әсіресе қаржы пирамидалары мен жалған инвестициялық платформалар арқылы жасалатын қылмыстардың көбейгені атап өтілді. Тұрғындардың цифрлық сауаттылығы әртүрлі болғандықтан, алаяқтар заманауи тәсілдерді пайдаланып, азаматтардың жеке деректері мен қаражатына қол сұғатын жағдайлар жиілеп келеді. Осыған байланысты құқық қорғау органдарына ақпараттандыру жұмыстарын күшейту, мектептер мен колледждерде киберқауіпсіздік бойынша арнайы сабақтар енгізу, халыққа қызмет көрсету орталықтарымен бірлесіп түсіндіру науқандарын өткізу ұсынылды. Мамандардың пікірінше, алдын алу шаралары күшейтілмесе, мұндай қылмыстардың саны алдағы уақытта артуы мүмкін.
Жиын қорытындысында Қанат Есболатов көтерілген барлық мәселе бойынша нақты тапсырмалар берді. Ол аудан және қала әкімдеріне облыстық құқық қорғау органдары, Денсаулық сақтау басқармасы және Полиция департаментімен бірлесе отырып, қылмыстың алдын алу шараларын күшейтуді, қауіпсіздік бағытындағы жобаларды жедел іске асыруды тапсырды. Сонымен бірге, әр сала бойынша белгіленген көрсеткіштер мен жоспарлардың уақытылы әрі сапалы орындалуын бақылау қажеттігін ерекше атап өтті.
Кербез ЕСІМ