Іс-шараға қала әкімінің орынбасары Сәуле Нұрсолтанова, полиция басқармасының өкілдері, судьялар, мемлекеттік органдардың қызметкерлері және қоғам өкілдері қатысты.
Елімізде 2022 жылы қолға алынған конституциялық реформаның нәтижесінде Конституциялық соттың қайта қалпына келтірілуі ең бір қажетті бастама болғаны анық. Бұл – әділетті Қазақстанды құру кезеңінде құқықтық мемлекетті қалыптастыру жолындағы нық қадам. Конституциялық сот жекелеген істерді қарамайды. Ол жалпы заңнаманың Ата заңымызға сәйкестігін қадағалайды. Өйткені белгілі бір нормативтік-құқықтық құжаттың кей ережелері еліміздің Негізгі заңына қайшы келіп қалуы мүмкін. Тіпті, осы құжатты негізге алып, отандастарымыздың тағдырын шешкен сот шешімдері де шығып кеткен болуы ықтимал. Осы кезеңде құқығы шектелген тұлға Конституциялық сотқа жүгіну арқылы алдымен әлгі тағдыршешті баптың күшін доғарып, содан соң ол бапқа сүйенген шешімнің күшін жоя алады. Дөңгелек үстел барысында Конституциялық соттың соңғы жылдардағы қызметі, қабылданған қаулылардың орындалу барысы мен олардың азаматтардың құқықтарын қорғаудағы рөлі талқыланды.
Қазақстан Республикасының Конституциялық сотының талдаушысы Дәурен Шәріпбаев баяндама жасап, 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап қазіргі уақытқа дейін Конституциялық соттың қабылдаған 74 нормативтік қаулысының 41-і (56%) толық орындалғанын атап өтті.
Тиісті заңнамаларға өзгерістер енгізіліп, азаматтардың құқықтарын қорғауға бағытталған бірқатар нақты шешімдер қабылданған. Мәселен, 2023 жылғы 6 наурыздағы №4 қаулы мемлекеттік қызметке қабылдауға тыйым салу мәселесін қамтып, азаматтардың еңбек ету құқығын қалпына келтірсе, 2023 жылғы 11 сәуірдегі №9 қаулы үйқамақ шарасы кезінде адамның негізгі құқықтарын қорғауға қатысты маңызды ұстанымды бекітті. Сондай-ақ алимент өндіріп алу, бейбіт жиналыстар өткізу сияқты әлеуметтік маңызы бар мәселелер де назардан тыс қалмаған.
Қазір Конституциялық соттың 33 нормативтік қаулысы (44%) іске асырылу кезеңінде. Ал 14 қаулыны орындау бойынша мемлекеттік органдар нақты шаралар қабылдап жатыр.
Сонымен қатар дөңгелек үстелде Конституциялық соттың судьясы Роман Подопригора сөз сөйлеп, Соттың 30 жылдық тәжірибесі мен конституциялық заңдылықты нығайту бағытындағы жетістіктерді баяндады.
«Мұндай кездесулер туындайтын мәселелерді жүйелі түрде талқылауға, ортақ шешімдер қабылдауға және барлық мүдделі тараптар арасындағы ынтымақтастықты одан әрі дамытуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ Қазақстан Республикасының Конституциясын нығайтуға және құқықтық мемлекетті дамытуға айтарлықтай үлес қосады», – деді қала әкімінің орынбасары Сәуле Нұрсолтанова.
Конституциялық соттың қайта қалпына келтірілуі әділетті Қазақстанның құқық саласына қан жүгірткені аян. Дегенмен дамудың заңдылығына сәйкес мәселелердің қордаланып келе жатқаны, оны дер кезінде шешу керек екені анық. Біздің мақсат – кінәрат іздеу емес, елде құқықтық мемлекеттің институттары қайта қалыптасу кезеңінде туындаған мәселені бірігіп шешу. Бұл – бәрімізге ортақ парыз. Дөңгелек үстел Қазақстан Республикасының Конституциялық сотының 30 жылдық қызметінің қорытындысын шығарып, құқықтық мемлекетті одан әрі дамыту жолындағы маңызды диалог алаңы болды.
К.ЕСІМ