«Тараз» футбол клубының басына үйірілген бұлт сейілер емес. Былтыр жоғары лигамен қош айтысқан команда төменгі топта да түк тындырмады. Турнир кестесінде 12-орынға бір-ақ құлдырап, жанкүйерді жерге қаратты. Ал ең қызығы, клубта қанша басшы ауысса да «баяғы жартас сол жартас» күйі қалып, алға жылжудың орнына кежегесі кейін тартып келеді.
Күні кеше клубқа Мұрат Ағыбаев есімді азамат басшы болып тағайындалды. Мұрат Жұмақожаұлының еңбек өтіліне қарасаң 2017 жылы Қазақстан футбол федерациясында маман болған. Кейіннен бас мамандыққа көтеріліп, 2023-2024 жылдары федерацияда спорттық департамент директоры қызметін атқарады. Сондай-ақ футбол лигасының спорттық директоры лауызымын да қатар алып жүрген. Осындай еңбектеріне Қазақстан футбол федерациясы президенті мен футбол лигасы президентінің «Футболды дамытуға қосқан үлесі үшін» грамоталары табыс етілген. Тіпті, коронавирус дерті өршіп тұрған кезде біріншілікті тиянақты ұйымдастырғаны үшін арнайы құрметтелген. «Қазақстан футболына 100 жыл» медалін де кеудесінде жарқыратқан. Бір сөзбен айтқанда, осындай білікті кадр «Таразды» тұңғиықтан алып шығу керек болатын. Өз кезегінде жаңа директор клубтың 450 миллион теңгедей қарызын жабуға уәде етіп, команданы жеңіске жетелеуге күш саламын деген-ді. Алайда басшының уәдесі сылдыр суға, одан әрі буға айналғалы тұрғандай. Олай дейтініміз – дәл қазір «Таразға» премьер-лига түгілі, бірінші лигада қалу мұң болып тұр.
Негізі, «Тараз» клубы байырдан мықты ойыншылардың ұстаханасы саналады. Жас футболшыларды шыңдауда алдыңғы қатардан көрініп, бүгінде клуб базасында 400-ге жуық жас жеткіншек доп теуіп жүр. Олардың жасы 8-16 жас аралығында болса, талантты жастардың шоғыры 8 жастан жасақталуда. Міне, осы тәлімгердердің арасынан 25 үздік ойыншы іріктеліп, екінші лигада өнер көрсеткен-ді. Алайда «Тараздың» негізгі құрамының өзі төменгі лигада ойнайтындықтан биыл екінші лигалық құрам тарқап кетті. Бұл байырдан жалғасып келе жатқан ізбасарлық жүйенің бұзылғаны.
Негізі, осыдан екі жыл бұрын «Тараз» футбол клубының қарызы миллиардтан асып кеткен. Сол тұста жақсы ойыншылардың барлығы клубтан кетіп, команда бірінші лигада ойнауға мәжбүр болған. Клубтың спорттық директоры Ғабит Қазыбековтың айтуынша, қазіргі мақсат осы қарыздан құтылып, командағы жоғарғы лигаға қайта шығару екен.
– Алда тұрған мақсат – қарызды жауып, келесі жылы премьер-лигада өнер көрсету. Ол үшін команданы күшейтеміз. Сыртта жүрген жамбылдық ойыншыларды өзімізге алдырмақпыз. Мәселен, қазір премьер-лигада доп теуіп жүрген Еркебұлан Тойбеков, Жалғас Жақсылықов, Мақсат Әмірхановпен сөйлесіп, командаға шақыруды бастап кеттік. Бір кездері «Тараздың» сұрмергені атанған Абылайхан Жұмабек қазір «Ордабасы» командасында ойнап жүр. Ол ойыншыны да шақырып жатырмыз. Бірақ олардың премьер-лигадан бірінші лигадағы командаға келуі көп келіссөзді қажет етуде. Себебі жалақы мәселесінде едәуір айырмашылық бар. Алдымызда осындай қиындықтар тұрса да, біз оны еңсеруге күш саламыз.
Тағы бір ерекше айта кетерлігі, қазір Қазақстан премьер-лигасында 25 тараздық футболшы доп теуіп жүр. Командамыз жоғарғы лигаға өтпесе де, жекелеген ойыншылар жоғарғы лигада ойнауда. Ал «Тараз» командасы сапындағы Санжар Кемелбек пен Нұрдәулет Орынбасар Қазақстан жастар Ұлттық құрамасына алынды. Бұл да үлкен жетістік. Осындай талантты футболшыларды түлеткен «Тараздың» алар асуы әлі алда деп сенемін, – дейді клубтың спорттық директоры.
Иә, сенім болғаны әрине дұрыс. Алайда әрекет те қажет. Бұл орайда «Тараз» футбол клубына жұлдызды ойыншының бірі Ұлан Қонысбаевтың қайта оралғаны жанкүйерлерді қуантқаны анық. Бірақ Ұлан бұл жолы клубқа ойыншы емес, спорттық директор болып келіп отыр. Яғни, оған енді талантты ойыншыларды тауып, командаға тарту міндеттелуде.
Негізі, Ұлан Қонысбаевтың тәжірибесі жоқ дей алмайсың. 2008 жылы «Тараз» бірінші лигаға түсіп қалған кезде осы Ұланның үздік ойынының арқасында команда қайта премьер-лигаға оралған болатын. Сондықтан Ұланның алдында осы ерлікті енді ойыншы емес, спорттық директор ретінде қайталау мақсаты тұр.
Енді «Тараздың» бірінші лигадағы бүгінгі жағдайына келсек, іш қынжылады. Премьер-лигаға өтпек түгілі, бірінші лиганың алдыңғы бестігінен көріну қиынға соғуда.
Команда жаңа маусымның алғашқы ойынында түркістандық «Жетісай» командасынан 1:2 есебімен жеңіліп қалды. Кезінде ел біріншілігінің кубогын төбесінде көтерген «Тараз» үшін аудан деңгейіндегі командадан ұтылып қалу – ұятты іс. Жанкүйерлердің осы реніші команда ойыншыларын қамшылады ма «Тараз» келесі екі ойында жеңіске жетіп, төртінші орынға тұрақтаған. Алайда бұдан кейін «Таразға» көз тиді ма, әлде сөз тиді ма белгісіз, әйтеуір қайта кежегесі кейін тартты. Атап айтсақ, «Каспий», «Ақтауға» 1:2, «Түркістанға» 0:1 есебімен есе жібердік. Содан соң «СД Фэмили» және «Хан тенгри» клубтарымен 1:1 есебімен тең ойнап, өз алаңымызда Павлодардың «Ертісіне» 0:1 есебімен жол бердік. Осылайша, бес ойында бар болғаны 2 ұпайға ғана қол жеткіздік.
Содан кейін де ойынымыз оңалған жоқ. Сырт алаңда «Экибастуз» командасына 1:4, «Қайрат Алматы-2» командасына 1:3 есебімен ұтылдық. Ол аз десеңіз, 4 шілде күні өз алаңымызда Қарағандының «Шахтеріне» 4:0 есебімен ойсырай тізе бүктік. Одан соң сырт алаңда «Акас» клубына 1:3 есебімен жеңіліп, өз алаңымызда «Академия Оңтүстік» командасымен 1:1 есебімен тең тарқастық. Бір сөзбен айтқанда, «Тараз» биылғы жылдың бірінші айналым ойындарын 14 команданың ішінде 12-ші орынмен аяқтап, жерге қаратты.
Бірінші лиганың көшін бастап тұрған «Каспий» 14 турдың 11-інде ұтқан. Ақтаулықтардан кейін тұрған «Ертіс», «Шахтер», «Алтай» командалары 9 реттен жеңіске жеткен. Премьер-лигадан үмітіміз болса осы командаларды жеңіп, бірінші лигада сәтті ойнауымыз керек. Әзірге ондай сәттіліктің төбесі де көрінер емес.
Қазір «Тараз» бірінші лигада екінші айналымын бастап жатыр. Енді 12 тур ойнайды. Сол 12 ойында жағдайымызды едәуір түзей аламыз ба? Біздің алдымызда тұрған «Экибастуз», «Хан тенгри» командаларының жерлестерімізден 2 ұпайы ғана артық. Ал бесінші орында тұрған «Қайрат-Жастар» командасының 10 ұпайы басым. Бесінші орындағы командаға жету үшін бізге қатарынан 4 жеңіс керек. Осындай жетістікке жете аламыз ба? Оны енді алдағы ойындар көрсетеді.
Айтпақшы, клубқа жаңа басшы тағайындалғаннан кейін облыс әкімінің орынбасары Серік Сәлемов «Тараздың» бапкерлер мен ойыншылар құрамымен кездесіп, билік тарапынан қажетті қолдаудың барлығы болатынын айтып жігерлендірген. Өз кезегінде жаттықтырушылар мен ойыншылар келесі жылы премьер-лигада доп тебеміз деп уәдені үйіп-төккен.
Әзірге бұл уәде уәде күйі қалуда. Әйтеуір, маусым соңында премьер-лига былай тұрсын, бірінші лигада қалу арманға айналып, бармақ тістеп жүрмесек болғаны...
Саятхан САТЫЛҒАН,
Жамбыл облысы