Қазір біз өзімізді «данышпан халық едік» деп мақтан тұтамыз, бірақ өткеннің ауыр сабақтарын ұмытып кеткендейміз. Шын мәніндегі тарихи таным мен ұлттық сананы қалпына келтіру үшін не істеуіміз керек?
Бұл сұраққа жазушы Қойшығара Салғараұлы жас журналистермен кездесу кезінде жауап берді.
– Иә, бұл ащы да болса, шындық. Көпшілігіміз ата-бабамызды «данышпан», «кемеңгер» деп айтқанды жақсы көреміз. Бірақ «Неліктен сол данышпан халық 300 жылдай бодандықта болды?» деген сұраққа келгенде бәрі тосылып қалады. Мұның себебі бізге шынайы тарих үйретілмеді. Біз мектепте де, университетте де өзіміздің терең, тұтас тарихымызды оқымадық. Кешегі күнге дейін Қазақстанның тарихы Қазан төңкерісінің қарсаңынан басталатындай көрініс беретін. Одан бұрынғы мәдениетіміз, салт-дәстүріміз, өркениетке қосқан үлесіміз көмулі күйінде қалды. Сондықтан да мен өзім тарих іздеп Афинадан бастап, Ыстамбұл, Анкара, Петроград, Мәскеу, Қытайға дейін шолып өттім. Іздендім. Ізденістен шындық туады. Қазір сіздер бақыттысыздар. Интернет, жасанды интеллектіге дейін қолжетімді. Бірақ бір ескерерлігі бәрі бірдей ақиқат емес. Қай дерек дұрыс, қайсысы бұрыс екенін білу үшін көп оқу керек. Түрлі көзқарас, түрлі дерек, түрлі автор. Сонда ғана шындық айқындалады.
Өмір деген – тау. Ол таудың басына шығу оңай емес. Дауылы болады, тас түседі, көре алмайтындар, қызғанышпен қарайтындар, аяғыңнан шалатындар табылады. Бірақ бір шындық бар: егер талпынып, тырысып, адал жүрсең етекте қалмайсың. Әр адам өз биігіне жетеді. Мұның барлығының түп-тамыры – таным мен түсінік. Таным деген не нәрсе, кім деген сұраққа жауап табу. Ал түсінік – сол танымның нәтижесі. Таным-түсінігі дұрыс адамнан өткен данышпан жоқ. Өзіңді тану арқылы ғана ұлтыңды, тарихыңды, адамзатыңды түсінуге болады, – деді Қойшығара Салғараұлы.
Сұхбатты мына сілтемеден толық оқи аласыз.