Өткен апта соңында Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен Қазақстанның еңбек сіңірген «Салтанат» мемлекеттік би ансамблінің құрылғанына 70 жыл толуына және Қазақстан халқы Ассамблеясының 30 жылдығы орай «Ел салтанаты» атты мерейтойлық концерті керемет деңгейде аншлагпен өтті.
– «Салтанат» мемлекеттік би ансамблі – ұлттық хореография мәдениетінің бай мұрасын және әлемдік би өнерінің алуан түрлілігін насихаттайтын бірегей кәсіби ұжым. 70 жылдық мерейтой қарсаңында ансамбль «Би керуені» жобасы аясында еліміздің әр өңірінде – Түркістан, Ақтөбе және Солтүстік Қазақстан облыстарында, Шымкент, Тараз қалаларында жоғары деңгейде брифинг, шеберлік сабақтары, фотокөрме мен гала-концерт ұйымдастырды. Шеберлік сағатына 1000-нан аса хореограф пен биші, білім мен мәдениет саласындағы мамандар қатысты. Оларға тегін сертификаттар табысталды. Жуырда 70 жылға арналған концерт 24 қарашада Алматы қаласындағы Almaty Theatre сахнасында өтті. Мерейтойлық іс-шарада арнайы «Салтанат» мемлекеттік би ансамблінің шығармашылық жолын насихаттайтын кітаптың тұсауы кесілді, – дейді ансамбль директоры Елубай Кенжалиев.
Тарихы терең ұжымның репертуарында түрлі ұлт пен ұлыс өкілдерінің би қойылымы бар. Мерейтойлық концерттің жаңа бағдарламасында әлем халықтарының билерімен қатар қазақтың ұлттық билері де орындалды. Көрермен ұйғыр, татар, қытай, өзбек, тәжік, моңғол және басқа да халықтардың биі арқылы олардың салт-дәстүрі мен мәдениетінің әсем өрнегін тамашалады.
Кеш өткізу арқылы би ұжымы өскелең ұрпақтың рухани дүниесін байытып, туған жерге, елге деген сүйіспеншілігін арттырып, биік өнердің қасиетін бағалауға, жастарды жақсылыққа, ізгілікке баулуға бастайды, патриоттық сезімді оятып, ұлт пен ұлыс арасындағы достықты, тату көршілік пен адами қатынастарды, игі істерді нығайтуды мақсат етеді.
Концерт барысында Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен құрылған фольклорлық ансамбль сүйемелдеуімен қазақтың ұлттық билері және әлем халықтарының хореографиялық қойылымдары ұсынылды. Би өнері өмірінің мәніне айналған өнер иелері жекелей де, топтық құраммен де қазақтың, басқа халықтардың ұлттық дәстүрлі билерімен қатар, заманауи билерін асқан шеберлікпен биік дәрежеде орындап, көрерменнің зор ықыласына бөленді. Ғажайып музыка, әсем би, керемет костюмдермен әрленген сахна бейнебір ертегілер еліне кіріп кеткендей тамаша әсер қалдырды. Астана жұрты мың бұралған бишілердің өнеріне, талғаммен таңдалған сазды әуенге толы көрініске куә болды. Жексенбілік әдемі кеште қонақ ретінде келген танымал әншілер мен шебер домбырашылар көрерменге қазақтың әуезді әні мен күмбірлеген күйін тарту етті.
Концертке Еркеғали Рахмадиев атындағы Мемлекеттік академиялық филармонияның Қазақ оркестрі, оркестрдің көркемдік жетекшісі және бас дирижері, Қазақстанның Халық әртісі Айтқали Жайымов, сондай-ақ аты аңызға айналған «Гүлдер», «Бірлік» ән және би ансамблі, «Наз» мемлекеттік би театры, «Шалқыма» халықтық би ансамблі, «Құрмет» орденінің иегері, әнші Өмірқұл Айниязов, Мемлекеттік «Дарын» сыйлығының лауреаты, күйші Таңат Саденов, республикалық конкурстардың лауреаты, әнші Жайна Тарғынова қатысып, кештің көрігін қыздыра түсті.
Тарихқа көз салсақ, «Салтанат» би ансамблі 1955 жылы Қазақ КСР халық артисі, Украина КСР-на еңбегі сіңген артист Лидия Чернышеваның басшылығымен құрылған. Алғашқы ұжым Алматы және Киев консерваторияларының, Ленинград және Алматы музыкалық училищелерінің жас түлектерінен құралған. 11 жылдан кейін 1967 жылы оркестр мен хор ашылды. Бастапқыда биші ұлдар мен қыздарды ел арасынан жинаған. Мұнда белгілі қазақ бишісі Шара Жиенқұлова да биледі. Ол Мәскеуде өткен студенттер мен жастардың дүниежүзілік фестивалінде жеңімпаз болып, танымалдыққа жетті. Сөйтіп, бүкіл Кеңес Одағына шығармашылық концертін қойып, кейін Ұлыбритания, Франция, Болгария, Италия, Түркия, Ресейде, Қытайда өнер көрсетті. Би өнерінің хас шеберлері қазір де шетелдіктерді таңдай қақтырып жүр.
Құрылғанына 12 жыл толғанда жоғары орындаушылық шеберлігі және музыкалық, вокалдық және хореографиялық өнерді дамытуда сіңірген үлкен еңбегі үшін Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Төрағасының Жарлығымен ансамбльге ел мәдениетіне «Еңбек сіңірген» құрметті атағы берілді.
Өнердің өз киесі бар. Би өнері – бекзат өнер. Би өнері – орындаушыны да, көрерменді де әдемілікке, нәзіктікке баулитын құдірет. Бұл ретте қазақ биінің дамуына өлшеусіз үлес қосқан «Салтанат» мемлекеттік би ансамблі өзінің 70 жылдық тағлымды жолында қаншама мықты бишіні тәрбиелеп, тарихта өшпестей ізін қалдырып үлгерді. Кеш соңында сахнаға көтерілгендер би ұжымына сәт сапар тілеп, мерейтоймен құттықтады. Парламент Сенатының Төрағасы Мәулен Әшімбаевтың құттықтаухатын Парламент Сенатының депутаты Амангелді Нұғманов тапсырса, Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаеваның атынан құттықтаусөзді МАМ Мәдениет комитетінің төрағасы Ерлан Дәкенов оқыды. Шығыс Қазақстан облысы әкімі Нұрымбет Сақтағанов пен Қаржылық мониторинг агенттігінің Түркістан облысы бойынша Экономикалық тергеп-тексеру департаментінің басшысы Ерболат Балғабаев атынан, Астанадағы жетекші балет ұжымы «Астана Балет» атынан, «Астана Концерт» компаниясы мен «Шалқыма» халық би ансамблі атынан ықылас гүлдер шоғы табыс етілді. Зал толы көрермен би ұжымының концертін зор ықыласпен қошеметтеп отырды.
Қазақ биінің фолькорлық, дәстүрлі, заманауи үлгісін дамытуға ерекше үлесін қосумен келеді. Алда да би ұжымын түрлі шығармашылық кеш, қызықты концерттер, небір тартымды бағдарламалар күтіп тұр. Мақсат – айқын, міндеттер белгілі, армандар орындалады. «Ел салтанатының» елордадағы концерті – көрермендер үшін рухани ләззат, керемет әсер сыйлайтын кеш болса, би ұжымдары үшін шеберлік сағаттары іспетті. Өнер жолындағы сапары ұзақ, сәтті болғай деген тілек айтамыз!
Гүлшат САПАРҚЫЗЫ