Оның бір мысалы, жасанды интеллектімен жабдықталған Sergek Patrol мобильді аппараттық-бағдарламалық кешені бар патрульдік автомобильдер пайдалануға берілді.
Енді өңір тұрғындарының тәртібі мен қауіпсіздігін полицейлер интеллектуалды жүйе арқылы қамтамасыз ететін болады. Жоба аясында 325 аппараттық-бағдарламалық кешен және 9 400-ден астам Sergek камерасы орнатылды. Олар автожолдарды, аулалар мен қоғамдық орындарды толық қамтиды. Барлық деректер жедел басқару орталықтарына жіберіліп, полиция қызметкерлері нақты уақыт режимінде жағдайды бақылап, ақпаратты талдап, жол-көлік оқиғаларына, құқықбұзушылықтарға және төтенше жағдайларға жедел әрекет етеді.
– Бүгінде мобильді АБК екі автомобильде орнатылған, оларды 10 патрульдік машинада пайдалану жоспарлануда. Sergek Patrol жылдамдықты арттыру, жол белгілерін сақтамау және дұрыс емес тұрақ сияқты бұзушылықтарды автоматты түрде түсіру үшін жетілдірілген камералар мен радарлармен жабдықталған. Жүйені енгізу жол бақылауының тиімділігін арттыруға, жүргізу мәдениетін қалыптастыруға, сондай-ақ облыс жолдарындағы апаттылықты азайтуға бағытталған, – деп атап өтті Алматы облысы ПД ППБ командирі Дархан Байшоинов.
Жүйе автоматты түрде жол қозғалысы ережелерін бұзу деректерін тіркейді. Атап айтқанда, жылдамдықты асыру, бағдаршамның тыйым салатын сигналына өтіп кету, дұрыс емес жерде көлік қою, жаяу жүргіншілерге жол бермеу сияқты заңбұзушылықтар анықталады. Бұл шаралар жол қозғалысы мәдениетін қалыптастыруға және жасалған құқықбұзушылықтар үшін жазаның бұлтартпастығын қамтамасыз етуге бағытталған.
«Адамдар жолда мұқият бола бастады, ереже бұзушылықтар азайды. Sergek жүйесі орнатылған жерлерде жол-көлік оқиғаларының саны төмендеді. Бұл жай болжам емес, бұл – нақты факт», – деді Алматы облысы Полиция департаменті бастығының орынбасары Арман Тленчин.
Айта кетейік, Sergek жүйесі енгізілген өңірлерде жол-көлік оқиғаларындағы өлім-жітім көрсеткіші 30–50 пайызға төмендеген. Ал жалпы апат саны шамамен үштен бірге азайған. Мәселен, Астанада 2017 жылдан 2024 жылға дейін жол апатынан қаза тапқандар саны 60 адамнан 37 адамға дейін азайса, Алматы облысында бұл көрсеткіш 161 адамнан 105 адамға дейін қысқарған.
«Жүйенің өзі мен мобильді кешендерден бөлек, жоба аясында көліктік цифрлық ұқсас бөлігі (digital twin) де жасалады. Бұл – жол қозғалысының нақты уақыттағы «айнадай» үлгісі. Оны әкімдік пайдаланады. Цифрлық модель қала көшелеріндегі жол жүктемесін, көліктердің орташа жылдамдығын, маршруттағы қозғалыс көлемін және коммуналдық қызметтердің жұмысын көрсетеді. Осылайша, ол Қонаев қаласында Smart City тұжырымдамасын дамытуға ықпал ететін тиімді құрал болмақ», – деді Sergek Group компаниясының Алматы облысындағы өкілі Алексей Снегур.
Жүйе жол қауіпсіздігін арттырумен қатар, қоғамдық орындардағы қылмыс деңгейін төмендетуге де ықпал етеді. Sergek камералары қоғамдық тәртіпті бұзған жағдайларды тіркеп, қылмыстарды ашуға және қауіпті оқиғалардың алдын алуға көмектеседі.
«Біз басқару жүйесін толық цифрлық форматқа көшіріп жатырмыз – коммуналдық қызметтерден бастап көлік саласына дейін. Облыста цифрландыру қарқынды дамып келеді. Sergek жүйесі осы экожүйенің бір бөлігіне айналды. Енді жолдардағы нақты жағдайды көріп, жедел әрекет етуге мүмкіндік бар», – деді Алматы облысы Цифрландыру басқармасы басшысының орынбасары Олжас Артықбай.
Жоба Sergek Group, қазақстандық жеке IT-компания «Азия Софт» және Алматы облысы әкімдігінің Цифрландыру басқармасының қатысуымен жүзеге асырылды.
С. БЕГІМБАЙ