Облыстың әр өңірінде мерекелік шаралар толассыз өтіп жатыр. Қонаев қаласында заң саласының майталмандары мен қоғам белсенділері жиналып, Конституцияның ел дамуына қосқан үлесін талқылады. Жиын барысында «Ата Заң – ел еркіндігінің кепілі» деген ортақ ой айтылып, тәуелсіз Қазақстанның ең үлкен жетістіктері дәл осы құқықтық негіздің арқасында мүмкін болғаны атап өтілді. Ал облыстық кітапханаларда ашылған көрмелерден еліміздің құқықтық тарихын айқындайтын сирек құжаттар мен фотосуреттерді көруге болады. Мерекелік күнде тек ресми жиындар ғана емес, халықтық қуаныш та орын алды. Ауыл-аймақтарда спорттық жарыстар ұйымдастырылып, мәдениет үйлерінде ұлттық бірлікті дәріптейтін концерттер өтеді деп жоспарлануда. Сонымен қатар халықтың өмір сапасын жақсартуға бағытталған нақты жобалар жүзеге асырылуда. Бұл туралы облыстық Ішкі саясат басқармасы мәлімдеді. Жоспарға сәйкес, өңірде 17 жаңа нысан ашылады. Оның ішінде 11 заманауи мектеп, медициналық пункт, мәдениет үйі, халыққа қызмет көрсету орталығы, екі өндірістік кәсіпорын және электр желілерін жаңғырту жобасы бар.
Жалпы сыйымдылығы 300-ден 600 орынға дейінгі мектептердің іске қосылуы өңірдегі оқушы орындарының тапшылығын айтарлықтай азайтады. Ал ауылдық елді мекенде салынған медициналық пункт тұрғындарға алғашқы медициналық көмекті қолжетімді етеді. Жаңа мәдениет үйі халықтың шығармашылық бастамалары мен қоғамдық өміріне серпін бермек. Сонымен қатар автокомпоненттер шығаратын өндірістік кешен мен логистикалық қойманың ашылуы жаңа жұмыс орындарын құруға жол ашады.
«Конституция – тұрақтылық пен дамудың негізгі тірегі. Бұл мерейтойды біз тек мерекелік іс-шаралармен ғана емес, нақты істермен қарсы алып отырмыз. Жаңа мектептер, медициналық және мәдени нысандардың ашылуы – өңірдің болашағына қосылған зор үлес», – деп атап өтті Алматы облысының Ішкі саясат басқармасы.
Мерейтой аясында инфрақұрылымдық жобалардан бөлек, өңірде түрлі дөңгелек үстелдер, көрмелер, патриоттық акциялар, экологиялық сенбіліктер және жастардың әлеуметтік желілердегі челлендждері ұйымдастырылуда. Әсіресе, ағартушылық, мәдени және экологиялық бастамаларға, сондай-ақ әлеуметтік тұрғыдан осал топтарды қолдауға айрықша көңіл бөлініп отыр.
Конституцияның 30 жылдығына орай қолға алынған бұл шаралар – елдің негізгі заңын құрметтеу мен қастерлеудің айқын белгісі ғана емес, сонымен қатар өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына қосылған маңызды қадам.
Қонаевтағы қуаныш
Жақында Конституциясының 30 жылдығына орай Қонаев қаласында жаңа пәтерлердің кілтін табыстау рәсімі өтті. Салтанатты іс-шара барысында көпбалалы отбасыларға, ата-анасынан айырылған балаларға және әлеуметтік жағынан осал топ өкілдеріне арналған 42 пәтер тапсырылды. Пәтер кілттерін қала әкімі Асхат Бердіханов табыс етті.
«Алдағы жылдары Қонаевта жалпы аумағы 161 мың шаршы метрді құрайтын 72 тұрғын үй бой көтермек. Құрылыс қарқынының жоғары болуының арқасында тұрғын үй кезегі жылдам жылжуда. Облыс орталығы мәртебесін алғаннан бері 193 отбасы баспаналы болды, оның ішінде тек биыл – 108», – деді шаһар басшысы.
Әкімнің мәлімдеуінше, «Қарлығаш» шағынауданында көпбалалы отбасыларға, жетім балаларға және әлеуметтік тұрғыдан осал санаттағы азаматтарға 18 үй берілсе, тағы 24 пәтер кезектегілерге үлестірілді. Осылайша, тек Конституция күні 42 отбасы қоныстойын тойлады. Жыл соңына дейін бұл көрсеткіш 200-ден асады деп күтілуде.
Жаңа пәтер иелерінің арасында екі мүмкіндігі шектеулі баланы тәрбиелеп отырған қала тұрғыны Динара Таурбаева да бар.
«Қуанышымызда шек жоқ. Еліміз берік болып, Конституциямыз бірлік пен үміттің нышаны бола берсін», – деп өз ризашылығын білдірді Динара Таурбаева.
Айта кетейік, жаңа үйлер кейіннен сатып алу құқығымен беріледі. Алғашқы жарнаны төлегеннен кейін тұрғындар жылжымайтын мүлікті өз атына рәсімдей алады. Бүгінде Қонаевта 3,8 мыңнан астам азамат тұрғын үй кезегінде тұр. Пәтер алуға өтініш беру үшін «Отбасы банкінің» филиалына жүгіну қажет.
Ата заң – азаматтың тірегі
Алматы облысы Діни бірлестіктер көшбасшылары клубының мүшелері Қазақстан Республикасы Конституциясының 30 жылдығына орай Бутаков шатқалына арнайы серуен ұйымдастырды. Шараға ислам, католиктік және елуіншілер конфессияларының өкілдері қатысып, мемлекетіміздің ең басты құндылықтарының бірі – бейбітшілік пен конфессияаралық келісімді дәріптеді. Табиғат аясында ашық пікір алмасу, достық әңгімелер өрбіді. Қатысушылар мерекелік дастархан басында бірліктің, өзара құрметтің, ортақ құндылықтардың маңызын тағы да айшықтады.
Бұл басқосу діни бірлестіктер арасындағы ынтымақтастықты нығайтып қана қоймай, қоғамдағы рухани келісім мен бірліктің Қазақстан үшін қаншалықты маңызды екенін айқын көрсетті. Конституция күні – баршамызды ортақ мақсатқа, ел игілігі үшін жұмылуға шақыратын ерекше мереке.
Ұлттық заң академиясының академигі, профессор Ермек Бөрібаевтың айтуынша, қазір барлық өңірде Конституциямыздың 30 жылдығы аясында конференциялар мен дөңгелек үстелдер, іс-шаралар өткізіліп жатыр. Ата Заң – барлығымыздың тірегіміз. Адамдардың құқтары мен бостандықтарын белгілейтін маңызды заң. Қазақстан егемендігін алғалы Конституциямыз екі рет қабылданды. 1993 жылы қабылданған заңды «өтпелі Конституция» деп айтамыз. Ал 1995 жылы қабылданған Ата Заңымыздың биыл 30 жылдығын атап өтудеміз. Биыл бірнеше мерейтой тұспа-тұс келіп отыр. Қазақстан Халқы Ассамблеясы да 30 жылдығын атап өтті. Келесі жылы егемендік алғанымызға 35 жыл болады екен. Ал Қазақ КСР заманынан есептесек, қазіргі қолданыстағы заңымыз – бесінші Конституция. Қазақстанның әр азаматының, әр ұйымның басты заңы – Конституция. Бұл деклоративті құжат болмауы керек. Ата заң азаматтарды қорғайтын нақты заң болып қалуы қажет.
«1993 жылғы Конституцияда мемлекетіміздің басқару жүйесі парламенттік болып көрсетілді. Жоғары кеңесте бұл заңға қол қойылып, қабылданды. Кейін нарықтық экономикаға көшкеннен кейін 1995 жылы Жоғары Кеңес тарап кетті. Мемлекет басшысының тапсырмасымен жаңа Конституция дайындалды. Осы уақытқа дейін Ата Заңымызға 6 рет өзгеріс еніп, 1 150-ге жуық толықтыру жасалды. Соңғы өзгеріс 2022 жылдың қаңтар айынан кейін жасалды. «Президенттік басқару, бірақ мықты парламентпен» деген қағида сақталды. Ең маңызды өзгеріс – Конституциялық Соттың қайта жандануы болды. Бұрын Конституциялық кеңес болды, бірақ ол жерге ешкім жүгіне алмайтын. 2022 жылдан бері Конституциялық сотқа мыңнан астам адам өз өтініштерін түсіруде. Бұл – болашақта демократиялық, құқықтық мемлекет болу жолындағы ірі бастама», – деп атап өтті Ермек Бөрібаев.
Конституция – құр қағаз емес, ол – халықтың тағдырын тоғыстырған рухани келісім. Алматы облысында өтіп жатқан іс-шаралардың барлығы осыны айшықтап тұр. Өйткені Ата Заңның ең басты миссиясы – елдің татулығы мен азаматтың еркіндігін қорғау. Биылғы 30 жылдық мерейтой Алматы облысы жұртшылығы үшін тарихқа тағзым ғана емес, болашаққа деген үлкен сенімнің де мерекесі болып отыр.
К.ЕСІМ