Science Alert сайты жариялаған зерттеу мақаласына сүйенген Aikyn.kz, әйгілі картинаның жұмбағының шешуін ЖИ-дің қалай дәлелдегенін түсіндіреді.
Жасанды интеллект картинаның жеке бөліктерін зерттеп, Қасиетті Иосифтің бетін Рафаэль салмағанын анықтады. Сурет linkedin.com әлеуметтік желісінен алынды. Авторлығы: Juliette Denny аккаунты
Рафаэльдің әйгілі Madonna della Rosa картинасының жоғарғы сол жақ бұрышында тұрған адамды көріп тұрсыз ба? Бұл – Қасиетті Иосиф. Ол қасиетті Мария, сәби Христос пен қасиетті Иоаннан жоғарырақ орналасқан. Рафаэль бұл картинада Қасиетті Иосифті басқа бейнелерден өзгеше салғандай көрінеді. Бұл туралы ғалымдар бұрыннан айтып келеді. Олар Қасиетті Иосифтің бейнесін басқа суретші салған деп есептейді.
Қайта өрлеу дәуірінің шеберімен бұл картина туралы сөйлесе алмаймыз. Рафаэльдің өзі де Қасиетті Иосифтің осындай бейнесін таңдауының бірнеше себебін айтар еді. Сондықтан бүгін картинаны тамашалаған әрбір адам одан не көріп тұрғанын өзі шешеді.
Алайда XXI ғасырдың басында жасанды интеллектің дамыған модельдері пайда болды. Енді бізде нақты жауап бар сияқты. Артқы пландағы Қасиетті әкейдің бейнесін Рафаэль салмаған. Бізге белгісіз себептермен бұл жұмысты басқа біреу орындаған.
Жасанды интеллект картинаны басқаша қарап, барлық төрт бейненің бір адамның қолынан шықпағанын анықтаған. Бірақ Қасиетті Иосифті нақты кім салғанын дәл айта алмайды.
Рафаэльдің «Қасиетті Құпия жөніндегі диспут» атты картинасы. 1508/9–1520 жылдары Рим Папасы Юлий II тапсырысымен салынған. Фото news.artnet.com сайтынан алынды. Авторлығы: VCG Wilson / Getty Images
ScienceAlert хабарлауынша, соңғы жылдары Ұлыбритания мен АҚШ зерттеушілері арнайы талдау алгоритмін әзірлеп, 2023 жылы Madonna della Rosa картинасының кейбір бөліктерін басқа суретші салған деген болжамдарды растаған зерттеу жұмысын жариялады.
«Біз Рафаэльдің түпнұсқа картиналарының суреттерін пайдаланып, компьютерді оның стилін өте егжей-тегжейлі тануға үйреттік. Қылқаламның іздерінен бастап, түстер палитрасы, көлеңкелер және жұмыстың әр аспектісіне дейін. Компьютер адам көзінен әлдеқайда терең көреді, микроскопиялық деңгейге дейін», – деп түсіндірген профессор Хассан Угайл 2023 жылы зерттеу нәтижелері алғаш жарияланған кезде.
Зерттеу тобы Microsoft компаниясының алдын ала оқытылған ResNet50 архитектурасын қайта бейімдеп, оны машиналық оқытудың түпкі векторлар әдісімен біріктірді. Бұл технология бұрындар да қолданылып, суретшінің жұмыстарын 98% дәлдікпен анықтап келген. Рафаэль картинасына қатысты экспериментте жасанды интеллект бүтін картиналарды қарастырған.
Бұл жолы зерттеушілер модельді картиналардың беттеріне емес, жеке тұлғаларға қарауға қайта оқытқан. Содан кейін олар жасанды интеллектке Madonna della Rosa картинасын толықтай және жеке беттерін қарауды тапсырды. Жасанды интеллектің бүкіл картинаны талдауы нақты нәтиже бермеді. Алайда ол картинаның жеке бөліктерін зерттегенде, Қасиетті Иосифтің бетін Рафаэль салмағанын анықтаған.
Madonna della Rosa 1518-1520 жылдар аралығында кенепке салынған. Рафаэль жұмысты аяқтап, картинаның соңғы бөлігін шәкірттеріне сеніп тапсыруы мүмкін. Фото thomaskinkadeca.com сайтынан алынды
ScienceAlert атап өткендей, картинадағы төртінші бейнені Джулио Романо салған болуы мүмкін, бірақ бұл да анық емес. Мүмкін, осы типтегі алгоритмді төртінші бейненің авторын табу үшін қолдануға болар еді. Егер зерттеушілерде Джулио Романоның жасанды интеллекті оқытуға жеткілікті жұмыстары болса. Өйткені ЖИ моделі басқа суретшілердің көптеген картиналарын көруі керек. Сонда ғана ақылды машина суретшінің жұмыстарын тани алады.
Madonna della Rosa 1518-1520 жылдар аралығында кенепке салынған. Бұл уақыт Рафаэльге жұмысты аяқтап, картинаның осы бөлігін кейбір шәкірттеріне сеніп тапсыруға жеткілікті болар еді. Атақты суретші оның жұмысына ешкім күмәнданбайтынын білген соң, төртінші бейнені басқа суретшіге сеніп тапсыруы мүмкін еді.
Екінші жағынан, Рафаэль 1520 жылы қайтыс болды. Картина аяқталмаған соң, оның жақын серіктестерінің немесе шәкірттерінің бірі картинаны аяқтап, оны тапсырыс берген адамға жеткізуі де мүмкін. Бұның бәрі, әрине, жорамалдар.
Бір қызығы, 1800 жылдардың ортасында ғана өнертанушылар картинаны басқа біреу аяқтауға көмектесті ме деген сұрақ қоя бастаған. Жасанды интеллект болса картинадағы үш бейнені Қайта өрлеу дәуірінің әйгілі суретшісі Рафаэльдің салғанын дәлелдей алды.
Осы жылы ChatGPT өзінің бейнелерді жасау және өңдеу қабілетімен әлемді таңғалдырды. Google-дың Gemini бағдарламасы да ұқсас мүмкіндіктерге ие. Рафаэль мен оның шәкірті Джулио Романо бұл картинаны жасауға екі жыл жұмсаған болуы мүмкін.
Қасиетті Мария сәби Христосты құшағына алып тұр. Қасиетті Иоанн оған «Agnus Dei» (Құдайдың Тоқтысы) деген жазуы бар лентаны ұсынады. Фото museodelprado.es сайтынан алынды
Әйгілі композицияның мағынасы қандай?
Бұл картинада Қасиетті Мария сәби Христосты құшағына алып тұр. Қасиетті Иоанн оған «Agnus Dei» (Құдайдың Тоқтысы) деген жазуы бар лентаны ұсынады. Ал артқы планда Қасиетті Иосиф осы көріністі бақылап тұр.
Agnus Dei – Христостың адамзат күнәсін өтеу үшін құрбан болуын білдіретін символ. Композиция Леонардо да Винчидің сақталмаған картинасынан шабыт алған. Картина атауы үстелдегі гүлге байланысты қойылғанымен, бұл гүл кейін қосылған элемент деп есептеледі.
Сараптама, зерттеу мақала, күнделікті өзекті ақпаратты «Айқынның» TELEGRAM арнасынан табасыз.