Мемлекет басшысының опасыз басшылардың кесірінен қауқарсыз қалған Қауіпсіздік саласын қайта құруға кірісіп, Үкіметті қайта жасақтап, өміршең де өзекті, батыл да шұғыл 10 тапсырма беруі, сыбайлас жемқорлықтың кеңірдегінен алуы халықтың көкейінде келешекке деген үміт отын жақты.
Дегенмен, басында қолдарында қару болмай, лаңкестерге қарсы бас көтере алмай, қарсылық білдіріп, тойтарыс бере алмай қалған құқық қорғау орындары енді белсенділік көрсетіп, антитеррорлық операциялар барысында 10 мың адамды тұтқындады деп жатыр. Осы цифр көңілге күдік ұялатады. Олардың ішінде билікке әлеуметтік әділетсіздікті жоюды талап етіп қана шыққан бейбіт шерушілердің де аз болмауы мүмкін. Телеарналарда, әлеуметтік желілерде баласын жоғалтып, жылап-еңіреп іздеп жүрген ата-аналардың сұхбаттары жүр.
Әр тәртіпсіздіктің, бүліншіліктің ақырында кінәлілер мен айыптылар, қылмыскерлер жазаланатыны заңды. Бірақ қолға түскендердің бәрі қылмыскер ме? Көпке ілесіп көшеге шыққандарды да ұстап әкеткен фактілер аз емес! Ендеше ақ-қарасын ажыратады деп біз сеніп отырған заң орындаушылары «шаш ал десе бас алып» жатқан жоқ па? «Асыра сілтеу болмасын!» деген ескі ұран бүгін қайта күшіне енген сияқты ма, қалай?.. Атың өшкір 37-жылдың елесі кезіп жүргендей!.. Мемлекет басшысы осыған жібермеуі керек!
...Аламан бәйгеде төртінші келген аттың иесі: «Қап, әттегене-ай, алдыңғы үш ат болмағанда біздің ат бірінші келетін еді-ау?!» деп санын соқса керек. Сосын «Нешауа, сонда да алдыңғы қатардағы аттардың ішіндеміз!» деп желпініпті.
«Отыз болмаса да, экономикасы дамыған елу елдің ішінен көрінеміз!» деп құрғақ ұранға құмартқандар туралы Философия ғылымдарының докторы, профессор, Амангелді Айталының айтқан сөзінде де жан бар.
– Мемлекетіміз 30 жыл бойы татулық, келісім бағытында дамып келді. Біз, тіпті елімізде осындай дау-дамай болады деп ойламадық. Бірақ философтардың айтуынша, осы мамыражай жағдайда, тыныштыққа көзге көрінбейтін кемшіліктер жинала келіп бір сәтте бұрқ ете түседі. Елімізде туған жанжалдардың түпкі себебі халықтың тұрмыс-жағдайының төмендеуі мен әлеуметтік саясатты ақсатып алғанымызда...
Кешегі бұрқ еткен жанжал халықтың сыртқа шыққан өкпе-назы десе болады. Халықты үнемі идеялармен асырай беруге болмайды. Мәселен, озық 50 мемлекеттің қатарына қосыламыз дедік, ал қосылайық. Бірақ баспасөзде алдыңғы елулікке енген мемлекеттер табысқа қандай жолдармен жетті деген мәселе айтылмады. Одан бұрын 30 елдің қатарына қосыламыз деген ұран болды. Сол кезде 30 ел туралы әдебиеттен көп іздедім. Айта кету керек, осы 30 елдің 27-сі- Еуропа, ал 3-еуі- Азия елдері. Соның бірі- Малайзия мемлекеті. Осы Малайзияның қатарына қалай жетеміз деген сұрақ ашық қойылған жоқ. Халыққа ашық әңгіме айтылмады. Ұрандатып жүргенімізде әлеуметтік жағдайымыз біраз әлсіреді...
Біз қазір әлемде білім саласы бойынша 30 елді былай қойғанда, 50 елдің де қатарында емеспіз, 57-ші орындамыз. Бұл- үлкен мәселе. Еліміздің Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев сыни көзқарастарға түсіністікпен қарайды деп ойлаймын. Өкінішке қарай, адал ниетпен көшеге шыққан, қарны ашып, қадірі қашқан азаматтарымыздың алдын арам ниетті қарақшылар тобыры иеленіп кетті. Сұмдығы сол, елімізде тәртіп орната алмайтындай жағдайға келдік.
Тағы бір айта кететінім, қазіргі уақытта елімізде ресми дерек бойынша 500 мыңға жуық жұмыссыз бар. Бұл азаматтардың да өкпе-назы көп. Психологиялық тұрғыдан әлеуметтік өш алу сипаты басым деп айтуға болады. Егер де әр азаматтың дені сау, тұрақты табысы болса, баспанасы, көлігі болса, балалары білім алып жатса, онда ол көшеге шықпайды. Бұл анық нәрсе...
Бағзы замандағы бала Қожанасырды әкесі сүтке жұмсапты да:
– Қолыңдағы қыш құмыраны жерге құлатып сындырып алма! -деп шапалақтан бер періпті. Әйелі:
-Балаң әле сүтке де барған жоқ, неге ұрасың? -десе, жарықтық Қожекең:
-Құмыраны құлатып сүтті төгіп алғасын ұрдың не, ұрмадың не-бәрібір емес пе?-десе керек. Сол сияқты, болары болды. Құлайтын құмыра құлады, бірақ сынған жоқ. Бірақ абыройымыз айрандай төгілді. Шапалақ жейтіндер шапалақ жей бастады. Одан не қайыр? Шапалақты әу баста беру керек пе еді?
Жақында өткен кәсіпкерлер жиынында «Қазақстанның жарты байлығы 162 адамның қолында» деген мәліметті естігенде жағасын ұстамаған жан жоқ шығар. Байлық бақыт па?
Ертеде испандықтар Канаданы жаулап алып, халық санағын жүргізгенде 14 миллион үндістер бар екен. Қайсыбір жылы халық санағын қайта жүргізгенде 800 мың ғана үндістер қалған екен. Сол азғантай үндістердін ішінен бір миллиардер бай шығыпты. Одан «Сіз әлемге әйгілі байсыз. Байлық-бақыт па? Өзіңізді бақыттымын деп ойлайсыз ба?» деп сұрағанда, ол «Бүкіл жинаған байлығымды елімнің бір күндік тәуелсіздігіне айырбастар едім» деп жауап беріпті. Міне, байлық деген не?
Шүкір, байлардың беті бері бұрыла бастады.
Ара