Қазақстанда 2024 жылғы 1 шілдеден бастап коллекторларға (несие қайтармауды қадағалайтын ұйымдарға) жаңа қарыздарды сатып алуға ресми түрде тыйым салынды. Банктер мен микроқаржы ұйымдары енді қиындық тудырған қарыздарды жай сатуға құқылы емес. Олар қарыз алушы адаммен тікелей жұмыс істеуге міндетті, яғни "қарызды басқаға беру" немесе сатуға тыйым салынады, тек сөйлесу, келіссөз және шешім іздеу жолдары қарастырылған, – деп хабарлайды Aikyn.kz сайты finratings.kz сайтына сілтеме жасап.
Бұл – қарапайым тұрғындар үшін маңызды өзгеріс. Бұрын кейбір коллекторлар агрессивті мінез танытатын: қысым көрсетіп, қорқыту, психологиялық шабуылдарға көшудің жиі көрінісі болған. Енді банк немесе микроқаржы ұйымы өз жауапкершілігін басқаға "бұра" алмайды. Егер ақшаңызды алу керек болса, сіз үшін қолайлы тәсілдер ұсынылады: бөліп төлеу, қайта құрылымдау, өсімді есептен шығару немесе тіпті борыштың бір бөлігін кешіру мүмкіндігі қарастырылуы қажет.
Сонымен бірге коллекторлар толығымен жойылған жоқ: олар заң тыйым салынғанға дейінгі борыштарды өңдеумен айналысып жатыр. 2025 жылдың наурыз айының соңындағы мәлімет бойынша, мұндай борыштардың жиынтық сомасы жүйеде шамамен 1 триллион теңгені құрап отыр және оның басым бөлігі банктерге тиесілі қарыздар.
Енді қарызды әділетсіз басқарғаны үшін заң бұзған коллекторлар мен ұйымдарға айтарлықтай айыппұл салынады: 118 мыңнан 2,4 миллион теңгеге дейін. Және бұл тек ұйымдарға емес, егер ереже бұзылса, жеке қызметкерлерге де қатысты.
Егер сізде борыш болса, қазір неғұрлым тиімді уақыт. Қазақстандықтарға кеңес: жасырынбаңыз, банкпен хабарласыңыз. Бұрын коллекторлар басты рөлде болса, енді жүйе жұмсарып, сіз жүйенің бір бөлігі болуға мүмкіндік аласыз. Бұл – қарыздан шығуға жол ашатын кең мүмкіндік.