Aikyn.kz журналистер мерекесінде әлемдік ақпарат кеңістігіндегі беделді медиа құрылымдардың қызметіндегі трансформацияға арналған талдау материалын ұсынады.
The Guardian, Le Monde және DW сияқты еуропалық медиа – адам құқықтары, демократиялық құндылықтар, климат және миграция мәселелеріне ерекше назар аударады. Олар ақпараттық саясатта ынтымақтасып, ортақ еуропалық көзқарасты қорғайды. DW мен BBC кейде медиасауаттылық, фейк-ньюс және сөз бостандығы тақырыбында бірлескен жобалар ұйымдастырады.
NHK сынды азиялық медиа болса жаһандық мәселелерге өзіндік байыппен қарап, технология мен индустрия саласына басымдық береді. Осындай әлемдік медиа құралдар технологиялық алпауыт елдердің дауысына айналып, өзара диалог құруға негіз қалайды.
Бүгінгі ірі медиа холдингтер арасында ақпарат алмасу тетіктері жақсы дамыған: BBC мен DW кейде бір-бірінің тілшілерін пайдаланып, ортақ репортаждар жасайды. Reuters пен AP материалдары барлық аталған медиаларда қолданылады. Бұл өзара серіктестік пен сенімділіктің белгісі. Осылайша, беделді әлемдік медиа құралдары бір-бірімен бәсекелесе отырып, өзара байланысты, ықпалдастықты сақтап отыр. Олардың ақпарат тарату стилі, аудиториямен жұмысы, редакциялық саясаты – ақпараттық кеңістіктегі әралуандықтың көрінісі. Бұл плюрализм, пікір алуандығы мен ақпараттың шынайылығына қол жеткізуге мүмкіндік береді. Журналистика болашағы осы медиалар арасындағы жауапты ынтымақтастық пен кәсіби этиканы сақтау арқылы қалыптасып келеді.
Edelman Trust Barometer 2024 есебінде аудиторияның тек 48%-ының ғана бұқаралық медиаға сенім білдіретіні көрсетілген. Бұл шынайылық пен әділеттілікке негізделген журналистикалық миссияның өзгергенін білдіреді.
Ірі корпорацияларға деген сенім төмендеген сайын, тәуелсіз және жергілікті медиа қарқынды дамуда. Бұл үрдіс азаматтық журналистика мен фрилансерлік репортаждардың көбеюіне, сондай-ақ тілдік және мәдени әртүрліліктің сақталуына жол ашады. Жергілікті контент – қоғаммен тығыз байланыс орнатудың маңызды құралына айналды.
Кейбір мемлекеттерде (мысалы, Ресей, Қытай) медиаға бақылау күшейіп келеді. Демократия үлгісі саналатын батыстық елдер де сөз бостандығы туралы даурыққанымен, тура немесе жанама формалар арқылы медиа құрылымдарды еш уақытта бақылауынан шығармаған. Сонымен қатар, цифрлық ортада қолданушылардың дербестігі, деректер қауіпсіздігі күн тәртібінен түспей келеді.
ЕуроОдақтың Digital Services Act заңнамасы фейк ақпаратпен күреске бағытталған, ал АҚШ – медиа бостандығын Конституциялық деңгейде қорғайды. Ал болашақ медианың басты белгілері көпшілікке белгілі. Олар: интерактивтілік – аудитория тек тұтынушы емес, контентпен әрекеттесуші; дербестік – алгоритмдер арқылы әрбір оқырманға бейімделген ұсыныстар; мультиплатформалылық – жаңалықтар бір уақытта мәтін, видео, аудио форматта ұсынылады; мәмілеге қабілеттілік – медианың аудиториямен шынайы байланыс орната білуі.
Төмендегі видео осы байланыстарды әзіл түрінде көрсетеді:
Сондықтан ұлттық медиа технологиямен қатар, этика мен сенімге, шындық пен ашықтыққа негізделген жаңа парадигмаға көшуге тиіс. Бұл – журналистиканың жаңа дәуірі.
Жалпы мемлекет, қоғам мен оған қызмет ететін журналистер осы үдерістерге баға беріп, бірлесіп, шынайы ақпараттың қадірін ұғынуы – бүгінгі күннің ең өзекті міндеттерінің бірі деп ойлаймыз.
Сараптама, зерттеу мақала, күнделікті өзекті ақпаратты «Айқынның» TELEGRAM арнасынан табасыз.